چه حالی پیدا می کنید وقتی بخواهید یک روز آخر هفته را تا دلتان بخواهدبخوابیداماساعت۶ صبح صدای تلفن بیدارتان کند؟!و تازه متوجه شویدکه روز پدر هست و تازه ترآنکه این روزهم هیچ سنخیتی با شماندارد جز اینکه تصادفاهم اسم امام هستید و طبیعتا بالقوه پدر !!!من هم این روز را با اندکی تاخیر به عموم پدرهای بالفعل وبالقوه تبریک می گویم.امید که پدر معقولی برای بچه هایمان باشیم!
پی نوشت: این هم شعری است ازپروین اعتصامی که یک مداح حزب باد بن درمراسم مخصوص آقایان جور دیگری می خواند:
کسی که ناز مرا می کشید پدر بود کسی که حرف مرا می شنید پدر بود
کسی که گنج به دستم سپرد بود پدر کسی که رنج به پایم کشید پدر بود
کسی که شیره جان می مکید من بودم کسی که حرف مرا می شنید پدر بود
...
*توضیح آنکه پدر موجود در ابیات بالا دو جنسی می باشد!!!
سالها پیش همسایه ای داشتیم که زندگی آنها خیلی متاثر از فیلم هایی بودکه پخش می شد. مثلا یک روز باهم دعوا می کردند (مثل سریال آیینه) و روزبعد زن را می دیدی نشسته با سینی چای پیش شوهرش که در کوچه مشغول تعمیر ماشین بودوگل می گفتندوگل می شنیدندوچیزهای دیگری که مارا یارای دیدن نبود!اگرهم بودیارای نوشتن نیست!!!
دیدن این گونه صحنه ها در آن زمان و در آن محیط کوچک برای ذهن کوچکتر من همیشه پر از پرسش بود و این تلقی را به من می داد که این هاخودشان نیستندودارند فیلم بازی می کنند!این فقط تصور من نبود.برادر(دوقلویم) هم همین طور فکر می کرد و این باعث شده بودکه ما(دونفری!) به این نتیجه تکراری برسیم که همه بازیگر هستیم!و روی عمل هر کسی هم حساس باشیم واسمی بگذاریم(توجیه خوبی است نه؟!)مثلا کسی بود که اصلاکشاورزی به او نمی آمد امااو سعی می کرد که با فیلم بازی کردن خودش را به عنوان یک کشاورز جا بزند.به او می گفتیم در نقش رعیت!
حالا هم همین حکایت همچنان باقیست.بازی کردن در نقش نویسنده٬ روشنفکر٬ ملی گرا ٬مذهبی٬سیاسی٬فیلسوف٬ رییس٬منتقد٬ فیلم شناس٬دانشمند٬عاشق٬ تبعیدی٬ وطن پرست و هرچیز دیگری خیلی راحت است فقط ملزوماتی می خواهد مثل اتاقی بهم ریخته پر از کتاب فلسفی و سیاسی و شعرو روزنامه وسیگار برگ وموزیک سنتی وکلاسیک و پاپ و پوسترهای شریعتی ومصدق وچه گوارا وپیراهن سفید وریش و به فراخور حال سمبولی ...وصدالبته زبان پربیان!
چرا راه دور می روید نگاهی به اطرافتان بیاندازیدتا به صحت و سقم نوشته ام پی ببرید.
پی نوشت:از وقتی این را نوشته ام جلوی آیینه هستم!!!به قول سیاوش LOL
این روزهاشدیدا هوای بیداد و خروش کرده ایم وهنوز هم نفهمیده ایم که هک کردن پرشین بلاگ کار خودی ها بوده یا غیر خودی ها! کاردیگری نتوانیم کردن جزدعا؛آن هم اگراز سقف بالاتر برود!خدایا این دو را به آغوش گرم اینترنت باز گردان!
همیشه این گونه نیست که زیاد بودن مراجع اطلاعاتی( آنهم از نوع ایرانی) به سود باشد چه بسا که گاهی باعث سر در گمی یا نا امیدی هم می شود!
روز های اولی که رسیده بودم آلمان٬دنبال ایرانی می گشتم تا اطلاعاتی در مورد آخن کسب کنم.از شانس خوب من دانشکده ما تحت محاصره انواع مغازه ایرانی بود.ازسوپرمارکت٬ رستوران و فست فود گرفته تا آریشگاه٬ کافی نت٬ روزنامه٬ طلا٬ ساعت و وسایل موسیقی فروشی.با وجود کثرت ایرانیان بنده به اندازه ارزنی نتوانستم اطلاعات کسب کنم که هیچ٬ یک کارت تلفن هم به قیمت دوبرابر قیمت جاهای دیگردر پاچه خودانداخته دیدم(بعدا این را فهمیدم!).چند روز پیش که برای خرید سبزی قورمه به سوپر مارکت ایرانی رفته بودم ٬خاطرات گذشته تجدید شد و روزی یادم آمد که من ذوق زده داشتم صفحات مجله و روزنامه هارا ورق می زدم .ناگهان ندایی بر آمد که هی آقا آنها خواندنی نیست٬ فروشی است و مارا مجبور کرد که بر خلاف میل بخریم!
اصولا مومن از یک سوراخ دو بار گزیده نمی شود اما وقتی که باران بیاید ٬هوا سرد باشد ٬خودت هم تنبل باشی ٬ حس خرید هم نباشدو مومن هم نباشی! چند بار گزیده شدن ازچندین سوراخ قابل توجیه است!!!
جان به لب شدیم تا بالاخره این بازی تمام شدو چقدر هم خوب تمام شد!حالا ما ماندیم و حوضی که آبش تا زانو هم نمی رسد!باز هم ممنونیم از شما آقای ژنرال که مارا بیشتر از این آزار ندادید.لطفا چیزی نگویید.عادت کرده ایم.این نیز بگذرد!
خوب به یاد دارم روزی راکه پدربرای آبیاری در باغ مانده بودبی خبرازهمه جا و من شده بودم
پیامبرش!خبر آتش بس راکه دادم خداراشکر کردامامن در دنیای کودکانه خودم بودم و ناراحت ازاین موضوع!آه...چه دورانی بود!
چه دورانی ؟... دوران همکلاسی جدیدجنگ زده!
چه عروسی هایی؟..عروسی های اسلامی بدون دست و رقص و شادی!
چه دعاهایی؟...دعای وحدت سر صبحگاه
چه رفتارهایی؟...رفتار مهاجرینی آنها و انصاری ما
چه دیدنیهایی؟... هواپیماوادعای گذرش از بالای بام خانه ی ما
چه شنیدنی هایی؟... آژیرخطر توجه توجه...
چه بازیهایی؟...بازی فرمانده وسرباز! سربازکتک خورنده ی هر روز پسر همسایه که با هنرمندی تمام چندین قبضه تفنگ درست می کرد از چوب درخت وبه طرز غیردموکراتیک می شد فرمانده !(اصلا مگر میلیتاریسم ذاتا توتالیترنیست؟!)...یا آتش بازی ملهم از جنگ با لوله ی آنتن(به مثابه ی لوله توپ) و سری کبریت (به عنوان باروت)
وچه آرزوهایی؟... بمباران مدرسه تا خلاصی از شر درس!!!
نمی دانم بگویم یادش به خیر یا یادش به شر!اما دوران جنگ ما همه اش خاطره بود!شاید
برای شما جور دیگری بوده باشد!
بچه که بودم از آبگوشت متنفر بودم.گاهگاهی هم به اعتصاب غذابرعلیه آبگوشت به برادر هایم ملحق می شدم و مشق دموکراسی می کردیم اما این حرکت صرفا صنفی و مدنی ما با قوه قهریه ای به نام چشم غره پدر رنگ می باخت!آن زمان فرصت گفتگو و بحث نبود و فقط در نبود حکومت مرکزی ما به آنارشیگری می پرداختیم تا در آخر با گزارشاتی که به خدای خانه می رسید محکوم به خوردن آن می شدیم! علت این انزجار شاید به تعدد دفعاتی که ما باید این غذای لذیذ(!)را تناول می کردیم بر می گشت یا شاید هم به طبع کودکی که البته دومی باید مستدل تر باشدچرا که هنوز هم خیلی از بچه ها از آن استقبال نمی کنند! اما حالا دیگراز شیفتگان آبگوشت هستم!برای همین چند روز پیش برای اولین بار آبگوشت پختم بدون هیچ درد سر و زحمتی! الان می فهمم که چرا زنان پر مشغله هفته ای چند بارآبگوشت می پزند.برای خودش فست فودی است(از لحاظ درست کردن) این آبگوشت!
یاد آبگوشت های روحی و آبگوشت پارتی های بچه های گیوه چی بخیر!
۱- نزدیکی های انتخابات ریاست جمهوری ۸۴ بود و یکی داشت انتخابات ایران را باانتخابات فرانسه مقایسه می کرد و یکی از نامزد های ایرانی را با یک نامزد پوپولیست چپگرای فرانسوی هم سنگ واندازه!وکلی هم اصطلاحات قلمبه و سلمبه...!کفم برید از تحلیلش!بعدا که سری به روزنامه ها زدم دیدم که گفته ی ایشان دقیقا مقاله ای بود از روزنامه شرق آن زمان نه یک کلمه پس نه یک کلمه پیش که او به مدد زودترآمدن از ما به سر کار خوانده بود!!! آیا می شود این را به حساب تاثیر رسانه(خوب) گذاشت؟!
۲- نمی دانم شما هم به این دقت کرده اید که چقدر ما از عبارات کلیشه ای استفاده می کنیم.جمله هایی مثل:
شما چقدر می توانید به این لیست اضافه کنید؟!
پی نوشت:این دو تا موضوع اصلا ربطی به هم نداشتند دنبال ربط و نتیجه گیری نباشید!
باز سه شنبه بودو روز بدترین فحش دانشجویی:تخفیف دانشجویی!
باعجله خودم را به سلمانی فارسی(ایرانی) رساندم تاازمزایای این روز حظی برده باشم .با یا اللهی وارد آرایشگاه شدم وسلامی بلند به فارسی دادم وهرچه منتظر ماندم جوابی پس نیامد. از آرایشگر ایرانی خبری نبود عوضش یک آلمانی مرا به طرف صندلی هدایت کرد.اول کمی ترسیدم که چه بلایی بر سرموهایم خواهد آمداما آن دلاک(آرایشگر) بن را یادآوردم که با سعی و خطا موی ماراآنقدرکوتاه می کرد که نهایتا منجر به ماشین کردن می شد بعد دلداری می دادومی گفت که نگران نباش مو نه غم می شناسد نه شادی خودش بلند می شود!
القصه...هر چه سواد آلمانی داشتم جمع کردم وبا کمک زبان اعضا(body language) حالی کردم که چطوری کوتاه کند .بر خلاف آن ایرانی که موی آدم را گوسپندوار چره می کند و درطرفه العینی تبدیلت می کند به نوزاد تازه متولد شده از مادر آرایشگر آلمانی حدود نیم ساعت روی موی های نداشته من کار کرد! آهنگ ملایمی هم موسیقی متن شده بودواو چنان با جان و دل کار می کرد که انگار...دیگرحوصله ام داشت طاق می شد که گفت تمام!برای تشکر انعامی دادم وآمدم بیرون ...
درراه به این فکرمی کردم که آیا چیزی به نام سرهم بندی کردن حداقل درکارهایی که مستقیما بامشتری سروکاردارد دراینجاوجوددارد؟!
پی نوشت :جدی نگیرید همین جوری نوشتم!
این هوا هم مثل مردمانش سرد و غیرقابل پیش بینی است و تکلیف آدم را مشخص نمی کند که آمده است شکار یا ... آخر کی وسط تابستان کاپشن می پوشد! این کار مرا یاد پیرمردی می اندازد که در خرماپزان تابستان کت می پوشید و کلاه پشمی می گذاشت و در جواب سئوال ما که گرمت نمی شود می گفت که این لباسها در تابستان خنک می کنند و در زمستان گرم(درست مثل پمپ گرمایی٬همانHeat Pump فرنگی!) یا آن همسایه ای که شبها شیر می خوردند و صبحها برنج!شده ایم برعکس !!!
واما گوشه ای ازحکایت "حاجی بابا":
حاجی بابا از دست ترکمان ها فرار کرده و با درماندگی و فقر خودش را به مشهد رسانده و نمی داند چه کند و چه طور روزگارش را بگذراند تا این که یکی از چاروادارهای کاروان به اسم « علی قاطرچی » به او پیشنهاد می کند که در مشهد شغل سقایی را دست بگیرد و می گوید که : ". . . زوار مشهد به خیال استحصال اجر و ثواب می آیند . برای نجات از دوزخ و دخول در بهشت از هیچ روگردان نیستند . کسی که با ایشان به نام خیرات و مبرات برمی آید ، از عطایا و صدقات ایشان کامیاب می گردد . بیا و به یاد لب تشنه ی کربلا آب بفروش . و اما ، زنهار ، در ظاهر عملت فی سبیل الله باشد ، ولی تا پول نگیری قطره ای آب به کسی مده . چون کسی آب نوشد ، به چاپلوسی ، با عبارت های آبدار ، بگو نوش جان ، عافیت ، هنیئا مریئا ، گواراباشد ، لب تشنه ی کربلا از شفاعت سیرابت سازد ، از دست بریده ی عباس علی جام شفاعت بنوشی . با این گونه سخنان ، ریشخند کن ؛ که ریشخند دردمندان خیلی کارها می کند . . . . ساده لوحی و صاف درونی زواران را ببین که با آن همه ترس و بیم ترکمان ، از دیار دوردست خرج های گزاف می کنند و به زیارت می آیند . با این گونه مردم چه کار نمی توان کرد ؟ به آسانی همه را توان فریفت . عقلشان در چشم است ، چشمشان را پرده ی تنک خردی تنگ پوشیده . چه می بینند تا چه بفهمند ؟ تو هر چه می گویی به نام خدا و پیغمبر بگو ، دیگر کار مدار . من چند وقت پیش از این در همین جا همین کار کردم و از پول سقایی یک قطار قاطر خریدم . اکنون اینم که می بینی . . . .
پس به گفته علی قاطرچی مشکی خریدم و بند زنجیری و طاس چهل قل هو اللهی و منگوله بسیار برآن آویختم و بسم الله گویان داخل حرم رضا شدم . بدین نمط آغاز کردم که سلام الله علی الحسین و لعنت الله علی قاتل الحسین , آبی بنوش و لعنت حق به یزید کن , جانرا فدای مرقد شاه شهید کن . عجب آب خوشگواری دارم از اشک چشم پاک تر است و اشعاری با آن می خواندم و هر روز بر مهارتم اضافه می شد . انگار خدا مرا برای سقایی آفریده بود . آب آلوده و بد بوی آب انبارها را بنام آب زلال چشمه کوثر می فروختم .در دهه عاشورا که ایرانیان یکباره دیوانه مصیبت و عزا و بجنون بدعتهای بیجا گرفتار می سازد , خواستم در هنر مشک گردانی , هنر تازه ای نشان دهم . روزی که تعزیه عاشورا در میدان ارک در حضور والی خراسان بر پا بود , سرتا پایم را با تیغ زخمی کردم و تا کمر برهنه شدم و مشکی بزرگ را بر دوش کشیدم و در مدح شاهزاده و خواندن مرثیه خود را آهسته به غرفه حکومتی رساندم . شاهزاده خوشش آمد و یک اشرفی به من داد و بعد برای هنرمندی بیشتر , طفلی را بر مشکم سوار ساختم که آواز مرحبا بلند شد و خواستم طفلی دیگر بر مشک بنشانم که صدای مهره پشتم برخاست و کمرم خم شد و تاب و توان از سراپایم برفت و دیگر قدرت مشک برداشتن نداشتم . بعد از آن اسباب سقایی را فروختم , ولی روزگارم بهتر شده بود ... "
خواندن بعضی چیز ها صرف نظر از بار معناییشان آدم را برای چند لحظه هم که شده می خنداند:
بنابراخبارمسموع(از دوستان!) تایپیست محترمه علیه(دامت توفیقاتها) درسواد نامه تمدیدمرخصی تحصیلی اینجانب موضوع پروژه رابجای " ...Reservoir simulation of CO2 underground"به غلط نوشته "...Reservoir simulation of GOz underground". حالابه قول دوستان این هم موضوع بدی نیست برای تحقیق چرا که در گاز خروجی نیروگاههای سوخت فسیلی H2S هم هست ولو به مقدار کم!!!
وارد "بن" که می شوی مواجه می شوی بایک مجسمه.ازدور به امیرکبیر می ماند اما نزدیکترکه می شوی نوشته شده است :میرزاحبیب دستان بنی.روی "بنی" اش هم تاکید شده !گیرم که پیشینیانشان وی را از زادگاهش به واسطه سوالهای سفیهانه رمانده اند(بنا بر اقوال مسموع) وحالاخود سنگ همشهری بودن را به سینه می زنند!فرقی هم نمی کند که وضعیت کنونی بن چگونه است چه برسد به زمان میرزا (دوره فتحعلیشاه قاجار) که قریه ای بیش نبوده از توابع اصفهان. بی سبب هم نیست که اوخود را با نام میرزا حبیب اصفهانى(نه بنی) در کتاب هایش معرفی کرده است. جالب تر این که این سنت هنوز هم بین بنی ها هست که مثلا اگر در سفر بپرسند اهل کجایید می گویند اصفهان!!!
میرزا حبیب از پیشگامان تحول در نثر و ترجمه فارسى است.ترجمه کتابهاى حاجى باباى اصفهانى، ژیل بلاس و مردم گریز به قلم او، در زمرهشاهکارهاى نثر فارسى معاصر است. او در عین حال شاعر (متخلص به دستان)، ادیب، از پیشگامان تألیف نخستین دستورهاى زبانفارسى و از دگراندیشان تبعیدى عصر قاجار بود که در سال ۱۲۸۳ هجری قمری به جرم دهری بودن از تهران تبعید شده و از ترس جان ناچار می شود به ا ستامبول فرار کند. او به زبانهای فارسی، ترکی، عربی و فرانسه تبحر داشته است.
"سرگذ شت حا جی بابای اصفهانی":
جیمز موریه طی مدت شش سالی که به عنوان منشی سفارت انگلیس در ایران فعالیت داشته است باآداب و رسوم ایرانیان و زبانهای فارسی و ترکی آشنا می شود. او در کتاب بالا که آمیزه ای است از سفرنامه و داستان آدم های فاسق وبی مرام، سعی دارد فساد دربار فتحعلی شاه، سنت های ناپسند دین اسلام (مخصوصأ مذهب شیعه) و اوهام وخرافات عامه ی مردم را از زبان حاجی بابا، درویش صفر و دیگران به باد انتقاد بگیرد. تسلط کم نظیرى که موریه در توصیف ظرایف و دقایق جامعه ایران آن روزگار از خود نشان داده این فرضیه را پیش کشیدهاست که این کتاب نمىتواند به قلم او باشد و ممکن است ویرایش یا ترجمه متنى فارسى بوده، یا ایرانى صاحب قلم و دقیق النظرى با اوهمکارى داشته است؛ به ویژه آنکه در مقدمه موریه بر کتاب، این گونه وانمود شده است که نسخهاى خطى حاوى سرگذشت حاجى بابا به دست وى افتاده است و او براى وقوف به احوال و عادات آسیاییان به نشر آن اقدام مىکند.مجتبى مینوى به جد معتقد است که موریه نمىتواند نویسنده اصلى حاجى بابا باشد.پرویز ناتل خانلرى هم تردید دارد که موریه نویسنده کتاب باشداماسید محمد على جمالزاده که به کتاب حاجى بابا و ترجمه فارسى آن علاقه خاص داشته و در این باره تأمل و تفحص بسیارى کرده است،خلاف آن دو، بر این باور است که نویسنده کتاب کسى جز جیمز موریه نمىتواند باشد، و چندین دلیل در اثبات مدعاى خود و در ردنظر مخالفان ذکر کرده است.
کتاب، سرگذشت پرماجراى یک ایرانى از مردم اصفهان است که در سفر زیارتى به خراسان، اسیر ترکمانان مىشود، به ترفندى ازچنگ آنان مىگریزد، به شهر و دیارهاى مختلف سفر مىکند، پیشههاى گوناگون در پیش مىگیرد، به کسوت صاحبان حرف مختلف درمىآید، به اعماق جامعه مىرود و این ماجراها را با طنز و هزل و هجو در مىآمیزد و فقر و ادبار جامعه، ضعفهاى اخلاقىِ صنفهاىگوناگون مردم، فساد و تباهى اجتماع، دیانت ریایى و مذهب دروغین، سالوس و نیرنگ سیاستمداران، فساد دیوانیان، عیبهاى کوچک وبزرگ عاملان و مأموران، طبقات جامعه از شریف و وضیع، مقامات کشور از صدر تا ذیل را برمىشمارد و وصف مىکند و خلاصهاخلاق و اطوار و احوال ایرانیان آن عصر را بىمحابا به باد انتقاد و سخره مىگیرد و از هیچ نیش و طعنى در حق طبقات مختلف ملتفروگذار نمىکند و در این راه تا آنجا پیش مىرود، یا به گمانعدهاى دامنه انتقاد را به حدى از زیادهروى بسط مىدهد که هیچ معیار و ارزشى از نیش نقد او مصون نمىماند، و از این روست کهنویسنده کتاب را غرض ورز، بدخواه و به شدت مخالف ایران و ایرانیان شمردهاند*.
در پست های آینده در مورد ایشان بیشتر خواهم نوشت تا با آثارش(ترجمه سرگذشت حاجی بابای اصفهانی جیمز موریه ی انگلیسی؛ ترجمه کمدی مردم گریز مولیر ؛ دستور سخن ؛ دبستان فارسى ؛ خلاصه رهنماى فارسى ؛ و رهبر فارسى ) بیشتر آشنا شوید.
*بخشی از مقاله آقای عبدالحسین آذرنگ در مجله فرهنگی و هنری بخارا٬شماره ۲۷
اگر یادتان باشد چند پست در مورد آقایی ایرانی نوشتم که حرف های جالب و بعضانامانوس می زند. یک روز این استاد مسلم تجربه،در مورد راه های گرفتن تابعیت دوم سخن می راندومی گفت که خیلی ها به حیل مختلف سعی در گرفتن آن دارند.به گفته وی بنابر گزارشات اداره مهاجرت،دین هایی مانندمسیحیت ٬درایران با محدودیت مواجه هستند.ایشان به طرز وصف ناپذیری ازحضرت عیسی حرف می زد که انگار در تولدش دستی داشته!وادامه می داد که گرویدن به این دین علاوه بر برخورداری ازکمک معنوی کلیسا (تسریع در کارصدور پاسپورت)٬ کمک مادی(پرداخت مقرری یا چیزی شبیه به این)را هم به همراه دارد.و در توجیه این گرویدن هم می گفت که چه فرقی می کند که دین آدم چه اسمی داشته باشد.اسلام باشد،مسیحیت باشد یایهودیت .مگرخدای محمدباخدای عیسی و موسی چه تفاوتی دارد؟! به شوخی گفتم ظاهرا که خدای عیسی پولدارتر از خداهای بقیه است!!!او با کمال شرمندگی از راه دیگری هم صحبت می کرد،همجنسباز بودن یا شدن!! البته فورا تبصره آورد که این روش دیگر کاربردی ندارد چون که باز هم طبق گزارشات اداره مهاجرت،در ایران پسر ها به راحتی می توانند دست در دست هم در خیابان راه بروند و یا میهمانی هایی بدون دردسر(ازجنس پسرانه) داشته باشند!وباز برای شوخی گفتم که مسلما آزادی به این اندازه در هیچ جای دنیا نمی تواند وجود داشته باشد!!!
...برای من هنوز جای سئوال است که آیاگرفتن تابعیت یک کشور دیگر اینقدر ارزش دارد؟؟!!